Između Balkana i Marvelovog univerzuma: kako se Novi Pazar našao u jednoj „beskrajnoj sagi“

Uz zadivljujuće podvige superjunaka kao što su Halk, Derdevil, Kapetan Amerika, X-Men ili Tor, najvatreniji fanovi ovih filmskih avantura setiće se i trenutaka kada su o njima čitali u omiljenim stripovima. Dobar deo ove superekipe boravi u jednom drugačijem svetu - u „beskrajnoj sagi“ koju plete Marvelov filmski univerzum.

Od srca nazvan i Kućom ideja, ovaj herojski svemir stvorila je istoimena kompanija stripova. Mada postoji još od davne 1939., Marvel je od 60-tih godina prošlog veka izborio mesto najveće strip-kompanije u Americi.

No, u beskraju ovih svetova zadesi se i poneki koji nije sasvim izmaštan. Na ilustrovanim stranicama možda i ne deluju kao stvarni, a još manje da su inspiraciju mogli pronaći u jednoj državici na Balkanu. Kako se onda Srbija našla sred Marvelovog univerzuma?

Ko su bili Novopazarci koji su othranili dva superjunaka?

Pietro Maksimof (većina će ga prepoznati i po alijasu Quicksilver) i njegova sestra Vanda - a u stripu Scarlet Witch ili Grimizna veštica - na prvo čitanje imaju većinu odlika izmaštanih strip junaka. Još dok su oboje bili tinejdžeri, Pietro otkriva svoj talenat da dostigne fascinantnu brzinu. Vanda je, pak, postala jednim od najmoćnijih ženskih likova, shvativši da poseduje moć manipulisanja magijom.

Putovanjem kroz njihove ilustrovane avanture, čitalac doznaje i da su talente mogli naslediti od roditelja. Međutim, manje je poznato da su im otac i majka zapravo poreklom iz Novog Pazara.

O Pietru i Vandi su, naime, brinuli Đango i Marija Maksimof. U stripovima se prvi put pojavljuju 1977. godine, a priča veli da su živeli nadomak granice sa Tranzijom - izmišljenom zemljom na Balkanu. Ono što tvorci stripova nisu sasvim izmaštali, jeste da su Đango i Marija zaista bili romski par iz Novog Pazara.

Supružnici su imali dvoje dece, blizance Matea i Anu. Međutim, oboje su kao deca stradali tokom Drugog svetskog rata. Iz stripa se doznaje da su Đango i Marija prihvatili da usvoje tek rođene blizance, Vandu i Pietra. O njima su se brinuli kao o rođenim mališanima, a živeli su kraj Novog Pazara u jednom romskom naselju.

Foto: Gage Skidmore - Scarlet Witch cosplayer

Još jedan od neizmaštanih detalja jeste i da se nekoliko kilometara pored ovog grada zaista nalazi romsko naselje. Đango i Marija su se, pak, na razne načine dovijali kako bi prehranili porodicu. Đango se dosetio da od drveta izrađuje lutke i prodaje ih meštanima. Iako su njegove kreacije bile prava mala umetnička dela, kupaca je uskoro bivalo sve manje.

Naime, zbog predrasuda stanovnika Tranzije, porodica je često morala da se seli. Đango Maksimof je, pak, i sam imao neobičnih talenata: upravljao je moćnim energijama i oživljavao predmete, a umeo je i preneti duše sa jednog tela na drugo. Ipak, našavši se u nezavidnoj situaciji, bio je prinuđen da krade hranu kako bi porodica preživela. Otuda su gnevni meštani jednom prilikom napali njegov kamp, a Pietro i Vanda ubrzo nakon toga odlaze od roditelja. Narednih nekoliko godina proveli su lutajući centralnom Evropom.

Od povratka u domovinu do balkanske zemlje Sokovije

2016. i 2017. godine, Marvel Comics izdaje još dve sveske Pietrovih i Vandinih avantura. Junaci ovoga puta odlučuju da potraže odgovore i reše misteriju svog porekla. Vanda iz Njujorka najpre dolazi u Novi Pazar, te od izvesnog popa Drobnjaka saznaje istinu o svojim roditeljima: i onim pravim, ali i o romskom paru koji je usvojio nju i Pietra.

Marvelova online enciklopedija ponudila je još više detalja. Naime, vrativši se u Novi Pazar, Pietro i Vanda nailaze na ženu po imenu Bova. Bova je bila babica koja ih je donela na svet, a sada im otkriva da su njihovi pravi roditelji izvesna Magda i Magneto (odnosno, Magnus).

Magnus je pritom nosio i „etiketu“ najmoćnijeg mutanta u X-men stripovima. Zbog njegove želje da postane brutalni vladar sveta, Magda odlučuje da ga napusti. Strah ju je isprva naveo na skrivanje, a zatim i na odluku da Pietra i Vandu da na usvajanje Novopazarcima.

Marvel u okolinu Novog Pazara smešta i Put veštica - mesto na kome obitavaju moćni i opasni čarobnjaci, a čija vladarka postaje upravo Vanda. Slušajući od Bove o svojim „usvojenim“ roditeljima, Grimizna veštica saznaje i o svojoj vezi sa mračnim demonom Ktonom, zarobljenim u planini Vandagor. Kako bi pobegao iz planine, Kton je naumio da zaposedne Vandu.

U borbi protiv demona se tada udružuju Pietro i Đango Maksimof. Iako uspevaju da oslobode Vandu, Đango na kraju umire u pokušaju da spase kćerku.

Ovaj trenutak je u Marvelovim stripovima opisan 1979. godine, kada se Đango u njima pojavljuje i poslednji put. Što se Pietra i Vande tiče, njihove avanture su se preselile i na velike i male ekrane. 2015. godine postaju junaci jednog od nastavaka filma Osvetnici: Doba Altrona. Scenario se odigrava u zamišljenoj zemlji Sokoviji, a u odbrani njenog glavnog grada našao se i ostatak superekipe - među njima Halk, Tor i Kapetan Amerika. Ipak, Marvelova online enciklopedija otkriva i interesantan podatak da se Sokovija nalazi nadomak Transije, kao i da je reč o izmaštanoj postkomunističkoj zemlji u jugoistočnom delu Evrope.

* Naslovna fotografija: Freepik / Wikipedia