Sveti Knez Lazar - Vidovdan pravoslavna Srpska slava

Sveti Knez Lazar - Vidovdan

28.Jun.2024

28. juna pravoslavna crkva i njeni vernici proslavljaju Vidovdan, poznat kao datum kad je održana Kosovska bitka i praznik svetog mučenika Vida i Lazara Hrebeljanovića.

Lazar Hrebeljanović rođen je 1329. godine u Prilepcu kod Novog Brda. Prilepac je mali grad koji je Lazarev otac (Pribac Hrebeljanović) dobio od kralja Dušana Nemanjića kao nagradu za službu na njegovom dvoru.U vreme kada se kralj Dušan okrunio za cara, Lazar Hrebeljanović je imao oko 17 godina. Kao mladić Lazar je služio na dvoru cara Dušana kao dvorski činovnik i dobio titulu stavioca i s ovom titulom je učestvovao u političkom životu carevine. Lazar Hrebeljanović se 1353. godine oženio kćerkom velikog kneza Vratka Milicom. Njen otac je bio iz roda Nemanjića. Sa Milicom je imao osmoro dece: ćerku Maru, koja je bila udata za Vuka Brankovića, Draganu, Teodoru, Jelenu, Oliveru, čiji je suprug bio osmanski sultan Bajazit I, sina Stefana, srpkog kneza i despota, Vuka i Dobrivoja.
Car Lazar Hrebeljanović dao je sebi titulu gospodara svih Srba, a vladarsko ime bilo mu je Stefan. Zahvaljujući njemu crkvena anatema skinuta je sa Srbije kada je carigradski patrijarh Flotej poslao jermonahe Marka i Mateja da to svečano urade, te je 1375. godine izabran prvi srpski patrijarh.Knez Lazar je uspeo da pomiri Pećku i Carigradsku patrijaršiju, koje su bile u lošim odnosima od krunisanja Dušana Silnog za cara. Čin je obavljen u Peći u prisustvu ne samo crkvenih velikodostojnika, već i velikog broja velmoža.

Na Vidovdan, 28. juna 1389. godine, odigrala se bitka na Kosovu, kada je srpska država branila od Turaka južnu granicu svoje teritorije. U toj bici caru Lazaru je odrubljena glava. Kako bi se nakon bitke sklopio mir sa Turskom koja bi dozvolila i prenošenje Lazarevih moštiju, njegova ćerka Olivera morala je da ode u harem Bajazita I 1390.godine.
Godinu dana kasnije, njegove mošti prenesene su u njegovu zadužbinu, manastir Ravanicu. Zbog toga što se najvažniji događaj u srpskoj istoriji u minulih šest vekova, Kosovski boj, odigrao na Vidovdan godine, prepliću se istorija, narodni običaji i verovanja, pa se kosovski mit, kao najrazgovetniji znak srpske narodne svesti, razvijao uporedo s paganskim kultovima starog slovenskog božanstva Vida.
Vid je smatran vrhovnim božanstvom, "Bogom nad bogovima", a svi drugi bogovi tek polubogovima.
Verovalo se da je Vid svevideće božanstvo, pa se Vidovdan smatra i praznikom za oči, odnosno praznikom koji "otvara oči". 

Slava Sveti Knez Lazar - Vidovdan se slavi sa posnom trpezom jer "pada" u vreme Petrovdanskog posta.