Sećate li se vremena kada ste u roku od nekoliko dana mogli i da diplomirate i da se zaposlite? I samo par godina kasnije, vaše ime je već upisano najpre u uže krugove struke, a onda se ti krugovi počinju širiti kao kada bacite kamenčić u vodu.
Za inženjera i profesora kakav je bio Mladen Jovanović, karijera je u startu pošla upravo vodenim tokovima. Fakultet na kome je diplomirao bio je Mašinski, a njegove mašine su zaplovile isprva domaćim, a onda i evropskim vodama.
I upravo je njegovo ime, iako danas manje-više poznato užoj struci, jedno od onih kojim se ponosilo inženjerstvo druge polovine 20. veka. Što se njegove niše tiče, one brodograditeljske, možda su ga ipak bolje upamtili Evropa i svet.
Brodovi koji su plovili do dalekog Pacifika
Rođen 1926. godine u Beogradu, Mladen Jovanović je na Mašinskom fakultetu bio diplomac Brodograđevne grupe. Brodogradnja je u našoj zemlji tih godina tek bila na pragu zlatne ere, a Jovanović, već nakon što je 1952. godine diplomirao, praktično je već postao jedan od njenih „rodonačelnika“.
Bio je to nastavak onog momenta s početka priče – Jovanović je u brodogradilištu „Čukarica“ počeo raditi svega pet dana po završetku studija. U naredne tri decenije, smenjivale su se saradnje i nizali novi projekti, a cela priča se zakotrljala prilično brzo.
Tačnije, brodovi koje je Jovanović projektovao brojali su se u desetinama, a počev od 1954. godine, kada je zvanično (i doslovno) uplovio u inženjerske vode, otpočela je uzlazna putanja srpskog brodarstva. I nisu to bili samo „obični“ brodovi: recimo, ledolomci, tegljači i potiskivači su, s obzirom na namenu, bili još zahtevniji i kompleksniji, ne samo za projektovanje, već i za izgradnju. A inženjersko znanje Mladena Jovanovića merilo se i projektima na kojima bi većina inženjera pozavidela.
Izgraditi, između ostalog, 10 tegljača, 12 potiskivača i 3 ledolomca bilo je impresivno postignuće za srpska brodogradilišta – i svaki od njih je projektovao inženjer Jovanović. Međutim, brodovi se nisu zadržavali samo na plovidbama Dunavom i Savom. Jedan od 3 ledolomca je otplivao put Rumunije, a 4 ribarska broda do dalekog Čilea.
U tamošnjoj štampi se o njima pisalo i dve decenije posle njihovog krstarenja Pacifikom. Na suprotnu stranu sveta je otišlo još 35 Jovanovićevih brodova – što (ponovo) u Rumuniju, tako i do Indije, Bangladeša i Burme (današnjeg Mjanmara). Poneki od kompleksnijih projekata su bili i pionirski, kao što je to slučaj sa prvim potiskivačem u tadašnjoj Jugoslaviji. On je nosio ime „Kablar“, a bilo je i onih posebnih, poput „Grebena“ – specijalnog plovila za tegljenje i vuču drugih brodova.
Renome prepoznat za života
Mladen Jovanović bio je od možda retkih stručnjaka čiji su lik i delo vrlo brzo priznati među ovdašnjim inženjerima. Visoko odlikovanje je dobio već 1962. godine, kada je Srbija obeležavala stogodišnjicu kupovine parobroda Deligrad, i istovremeno, rađanje modernog rečnog saobraćaja. Međutim, vrsni brodograditelj se nije zanimao samo projektovanjem i brodogradnjom. Dve njegove studije nastale su za vreme izgradnje hidrocentrale i hidroelektrane Đerdap: jedna o plovidbi Dunavom i druga o odbrani od leda.
Važan za Jovanovićevu karijeru, ali i rečni saobraćaj u zemlji, bio je i njegov rad na projektovanju brodogradilišta. A dok su veliki brodovi ustalasavali reke, inženjer Jovanović je od 1982. godine postao i profesor Jovanović.
U Beogradu je predavao na Saobraćajnom i Mašinskom fakultetu, a u Novom Sadu na Fakultetu tehničkih nauka. I tako narednih 20 godina i nekoliko godina pred smrt, tokom kojih su njegovi naučni radovi čitani u Srbiji, Bugarskoj, Rumuniji i Kini.
Njegovo ime je, izuezv struci, ipak ostalo relativno nepoznato. Među inženjerima, pak, slovi za jednog od vrsnih brodograditelja i projektanata, vrednog saradnika institucija rečnog saobraćaja. Svedočanstvo o tome danas čuva Arhiv beogradskog Muzeja nauke i tehnike, a Mladen Jovanović, rođeni Beograđanin, preminuo je u svom Beogradu 2002. godine.
Naslovna fotografija: Freepik
VILA BOROVA I AGENCIJA MIROS
PRIVATAN SMEŠTAJ VILA JOVANA
