U gustoj šumi nadomak sela Ostra, u Moravičkom okrugu, nalazi se naizgled običan usek u kamenu. Samo pravi znalci znaju da je ovo ulaz u pećinu u kojoj se prema predanju krije neprocenjivo blago Nemanjića i carska kruna najvećeg srpskog vladara – Dušana Nemanjića.
A da li je baš tako?
Stari grad Sokolica
Selo Ostra, nalazi se na dvadesetak kilometara od Čačka. Iako danas ima tek oko hiljadu stanovnika, njegova istorija seže čak dva, a možda i više vekova unazad. Tada je na uzvišenju, steni nazvanoj Sokolica podignuto prvo utvrđenje. Ko je bio graditelj, danas nije poznato, ali pogled koji se pruža sa ovog mesta svakako opravdava ovo ime. Sa njega se pruža pogled na čitav sliv Zapadne Morave. Ovuda su nekada prolazili važni trgovački putevi koji su povezivali Primorje i Bosnu i Šumadiju.
Iako postoje naznake da su ljudi naseljavali ovo područje još od bronzanog doba, ostaci koji su danas vidljivi potiču iz Srednjeg veka i daju obrise malog, ali dobro utvrđenog grada. Prema izvršenim istraživanjima, utvrđenje je relativno male površine 65x35 metara, ali opasano sa dva reda bedema. Bedemi su bili širine 1,5-2,5 sa jednom ili dve kule i razdvajali su naselje na dva dela – gornji grad koji se nalazi na zaravni, i donji grad na strmini. Iskopani artefakti ukazuju da je gradina Sokolica bila naseljena sve do 11. veka, mada postoje naznake da je korišćena i kao sklonište od turskog zuluma u kasnijem periodu.
Ono što je specifično za ovaj lokalitet je misteriozni usek u brdu ispod utvrđenja, koji je oduvek privlačio pažnju stanovnika okolnih sela. A svaka misterija, velika ili mala, rađala je i priče i legende o magičnim stanovnicima podzemlja i skrivenim čudima koju kriju.
Legenda o blagu Nemanjića
Jedna takva legenda kaže da je pred naletom Turaka poslednji srpski srednjovekovni vladar despot Đurađ Branković odabrao baš ovaj udaljeni grad i u njemu sakrio nepregledno blago svoje porodice. Sa koleno na koleno se prenosila priča o tovarima prepunim srebra i blaga, koje su uz Ostricu prenosili volovi i konji. Među ovim dragocenostima nalazila se i možda ona najveća – zlatom i dragim kamenjem ukrašena kruna cara Dušana. Prema predanju, oko ove krune savijen je veliki zmaj koji je čuva od svih onih koji bi želeli da je otuđe.
Na ovu priču nije ostao imun ni političar i diplomata Čedomilj Mijatović koji o skrivenom blagu piše u knjizi „Rajko od Rasine“. Mijatović, oslanjajući se na legende iz tog kraja, piše o pećini punoj zmija i izvora u kojoj se krije zaostavština duge i moćne vladarske loze. Interesovanje jednog ozbiljnog političara ne treba da vas čudi. Mijatović je u slobodno vreme bio spiritista i zaljubljenik u mistične i onostrane priče.
Pored Mijatovića, ni generacije znatiželjnika nisu ostale imune na zov izgubljenog blaga. Meštani Ostre ispričaće vam priču ili dve o nekom znatiželjniku koji bi pod okriljem noći krenuo u potragu za zlatom i… misteriozno nestao. Neki čak i tvrde da su u okolini pećine našli ostatke srednjovekovnog posuđa, poneki novčić ili svetlucavo staklence oko koga se uvijaju neobične zmije, ali ipak zaziru od daljeg istraživanja. Ono malo pećine što je do sada otkriveno, proteže se nekih pedesetak metara u dubinu zemlje i teško je prohodno. Neke stvari je možda ipak ostaviti nedirnute.
A kad ste već tu, šta još možete da posetite
Sokolica i misteriozna pećina nisu jedine zanimljivosti ovog kraja. U samom selu Ostra nalazi se neobična Crkva svete Petke koja svojim graditeljstvom potpuno odudara od srpsko-vizantijskog stila crkvene gradnje na koji smo navikli.
Nedaleko od crkve, nalazi se još jedan avangardni lokalitet. U pitanju je Spomenik hrabrosti, rad Miodraga Živkovića i Svetislava Ličine. Podignut je 1969. godine u znak sećanja na obračun koji se odigrao u noći između 4. i 5. marta 1943. godine. U jednom seoskom domaćinstvu predah je pronašla četa od 25 partizana, koje su na spavanju iznenadili jake snage žandarma i četnika, koje su brojale između 400 i 500 pušaka. U proboju, poginulo je 11 partizana koji su omogućili ostalim saborcima da se dočepaju slobode.
Naslovna slika: Wikipedia
VILA BOROVA I AGENCIJA MIROS
